Οι 1.814.400 πιθανές ονομασίες της FYROM


Η συζήτηση του ονόματος του κράτους που βρίσκεται στα βόρεια σύνορά μας, έχει πρωτεύουσα τα Σκόπια και αποτελείται κατά τα 2/3 από ορθόδοξους χριστιανούς και κατά το 1/3 από μουσουλμάνους –κυρίως αλβανικής καταγωγής–, συνεχίζεται ακατάπαυστα. Στόχος της ελληνικής πλευράς είναι να καμφθεί η αδιαλλαξία του κράτους των Σκοπίων ως προς τον επιθετικό προσδιορισμό της λέξης «Μακεδονία». Αναρωτιέμαι γιατί οι έλληνες διπλωμάτες επιμένουν τόσο πολύ στο αν ο επιθετικός προσδιορισμός θα είναι «Νέα», «Βόρεια» ή «Άνω». Η ουσία είναι πως από μόνη της η λέξη «Μακεδονία» έχει κάνει «Άνω-κάτω» την εξωτερική μας πολιτική. Ένα πράγμα μοιάζει να είναι βέβαιο σε όλους μας: η λέξη «Μακεδονία» θα είναι μέρος του ονόματος του κρατιδίου αυτού.

Επειδή η FYROM, αλλά και τα υπόλοιπα εμπλεκόμενα κράτη, εμμένουν στο όνομα «Μακεδονία», ίσως θα ήταν προτιμότερο, αντί να αναζητούμε έναν άχαρο επιθετικό προσδιορισμό, να αποδεχτούμε την ύπαρξη των γραμμάτων της λέξης «Μακεδονία» και να προτείνουμε απλά την εναλλαγή της σειράς τους. Αλλά, πόσες λέξεις μπορούμε να φτιάξουμε χρησιμοποιώντας αυτά τα εννέα γράμματα; Στην πρώτη θέση έχουμε εννέα δυνατές επιλογές (οποιοδήποτε από τα γράμματα της λέξης «Μακεδονία»*). Στη δεύτερη θέση μπορούμε να τοποθετήσουμε οποιοδήποτε από τα οκτώ εναπομείναντα γράμματα, στην τρίτη θέση έχουμε επτά επιλογές, στην τέταρτη έξι κ.λπ. Συνολικά έχουμε τη δυνατότητα να κατασκευάσουμε 9x8x7x6x5x4x3x2x1 = 362.880 λέξεις. Αν θεωρήσουμε επιπλέον, πως η κάθε λέξη έχει τη δυνατότητα να τονιστεί με πέντε διαφορετικούς τρόπους (σε καθένα από τα πέντε φωνήεντα), τότε έχουμε 362.880x5 = 1.814.400 πιθανές ονομασίες.

Φυσικά οι περισσότερες από αυτές δεν θα είναι αναγνώσιμες - αναγνωρίσιμες. Πώς για παράδειγμα θα σας φαινόταν αν το κράτος ονομαζόταν «Μκνιεααοδ»; Ό, τι καλύτερο για την ελληνική διπλωματία! Ένα κράτος, με ένα όνομα που δεν διαβάζεται. Θα είναι σχεδόν σαν να μην υπάρχει. Άλλωστε, αυτό δεν εύχονται, χωρίς ποτέ να το εκφράζουν φωναχτά, οι έλληνες πολιτικοί; Υπάρχουν και μερικές λέξεις που θα σχηματίζονταν από τα γράμματα της λέξης «Μακεδονία» και θα υπήρχαν πολλοί που θα τις έβρισκαν ενδιαφέρουσες για το «ανεπιθύμητο» κράτος. Τί θα λέγατε αν ονομαζόταν «Καμενοδία»; Σίγουρα πολύ θα το πρότειναν!

Φανταστείτε πόσα χρόνια μπορεί να χρειαστούν οι ξένοι διπλωμάτες μέχρι να επιλέξουν το καταλληλότερο από τα 1.814.400 διαφορετικά ονόματα, με δεδομένο ότι δυσκολεύονται με μόλις τρεις-τέσσερις προτεινόμενους επιθετικούς προσδιορισμούς. Κάτι τέτοιο πιθανόν να ευνοούσε και την ελληνική πλευρά, καθώς δεν είναι λίγοι αυτοί που ισχυρίζονται πως η μη-λύση του προβλήματος λειτουργεί ευεργετικά για την Ελλάδα.

Οι συνομιλίες για το όνομα, αν και συνεχίζονται ακόμη, δεν φαίνεται να οδηγούν σε ικανοποιητικά αποτελέσματα. Για το λόγο αυτό στις 3 Απριλίου 2008, ο Έλληνας πρωθυπουργός άσκησε το δικαίωμα του βέτο στην ολομέλεια του ΝΑΤΟ, εμποδίζοντας τη γειτονική μας FYROM να ενταχθεί στη Βόρειο-Ατλαντική συμμαχία. Το βέτο από μόνο του είναι μία έννοια που αντιτίθεται στην μαθηματική λογική. Ένα κράτος διαφωνεί και μπορεί από μόνο του να αποτρέψει μία κοινή απόφαση των υπόλοιπων 25 μελών του ΝΑΤΟ και των 23 λεγόμενων συνεταίρων. Μία ιδιότυπη ανισότητα φαίνεται να κάνει την εμφάνισή της. 1 > 48 !

Τέτοιες ανισότητες εμφανίζονται συχνά στη διεθνή πολιτική σκηνή (οι Η.Π.Α. έχουν μια τάση να τις χρησιμοποιούν), αλλά είναι απίθανο να εμφανιστούν στα μαθηματικά. Ωστόσο, μερικές φορές, οι μαθηματικές θεωρίες παράγουν αποτελέσματα που στον κοινό νου φαντάζουν αδύνατα. Ποιος, μη μαθηματικά καταρτισμένος, θα μπορούσε να αντιληφθεί πως ο μιγαδικός αριθμός 2008 + 2008i (για τους μη ειδικούς ο i είναι ένας φανταστικός αριθμός τέτοιος ώστε i2 = –1) δεν είναι μεγαλύτερος από τον 3 + 3i για τον απλό λόγο ότι δεν υφίσταται διάταξη στο σώμα των μιγαδικών αριθμών;

Μία τέτοιου τύπου μαθηματική προσέγγιση του προβλήματος της ονομασίας της γειτονικής χώρας σίγουρα δεν είναι πρακτικά εφικτή. Από την άλλη, όμως, κανείς δεν μπορεί να μας βεβαιώσει ότι μία ενδεχόμενη συμφωνία για έναν γεωγραφικό-εννοιολογικό επιθετικό προσδιορισμό της λέξης «Μακεδονία» θα οδηγήσει σε ουσιαστική εξάλειψη του πραγματικού προβλήματος, που έχει τη βάση του στο ιστορικό γίγνεσθαι της περιοχής.

* για απλοποίηση του προβλήματος ας θεωρήσουμε ότι τα δύο γράμματα «α» της λέξης «Μακεδονία» είναι διαφορετικά μεταξύ τους.

Ανδρέας Θ. Λύκος


Δεν υπάρχουν σχόλια: